شوهر آهو خانم - علی محمد افغانی

#علی_محمد_افغانی این #کتاب را در فاصله ی زمانی پنج ساله ی ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۸ که در زندان محبوس بوده است به نگارش درآورده و پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۴۰، با هزینه ی شخصی به چاپ رسانده است، زیرا هیچ ناشری برای یک نویسنده‌اولیِ ناشناس و این حجم بالا از کاغذ هزینه نمی کند (این کتاب ۸۸۷ صفحه است!) . اما تمام آن ناشرها نمی دانند که پس از انتشار این کتاب، چنان غلغله ای در ایران راه می افتد که استاد #ندوشن و استاد #دریابندری آن را "مانا ترین رمان ایرانی تا ابدالدهر" می دانند.
___
مکان کتاب کرمانشاه است و زمانش سال ۱۳۳۳. بهتر است بگوئیم این اثر "کتاب‌فیلم" است، زیرا افغانی با تبحّر بالای خود، صحنه ها را استادانه توصیف می کند. این کتاب به نکوهش چندهمسری و اوضاع بلبشوِ آن سال ها و مردسالاری هایش می پردازد.
___
#شوهر_آهو_خانم تلنگری است بر همه ی نویسندگان ایرانی در تمام دوران که "آهااای! اینجانب #علی_محمد_افغانی همچون #بالزاک و #تولستوی خداوندگار کلماتم، از رنجِ زیسته ام می نویسم و ققنوس‌وار در آتش می سوزم و طعم تلخ "بقا" را به کام تک‌تک تان می چشانم" . این اثر، دائره المعارف است و باید همچون شاهنامه، حافظ، سهراب و فروغ، شاملو، فرهنگ لغت معین و دهخدا، و یکی دو کتاب و نویسنده ی ایرانی بزرگ دیگر؛ جای دنجی در کنج خانه، اشغال که نه، بلکه سبز کند. هنر این کتاب نه تنها در غریب بودن نویسنده اش است که تمام ناشرها دست رد به سینه اش زده اند که به نظر من "نویسنده شدن به طرد شدن است و آدم هرچقدر بیشتر طرد شود، بیشتر نویسنده می شود"، بلکه در واقعی بودن تمام توصیفاتش نیز هست، و به جدّ می شود قسم خورد حتی یک ویرگول اش دروغ و یا ساختگی نیست، و این قسم را من می خورم و گناهش هم پای خودم! (برگه را امضا می کند).
___
#شوهر_آهو_خانم برنده ی جایزه ی سلطنتی و کتاب برگزیده ی انجمن کتاب ایران شد. #پیترا_یوری (دانشیار زبان و ادبیات فارسی در کینگز کالج کمبریج) می گوید "این رمان تحول تازه ای در ادبیات خلّاقه ی فارسی ایجاد نموده است" . #روزنامه_کیهان آن را بزرگ ترین رمان ایرانی و تکرارناشدنی می داند و می خواند. دکتر #محمدعلی_اسلامی_ندوشن می گوید "پس از خواندن این کتاب، همچون کسی هستم که خواب شگفت انگیزی دیده است و اگر #صادق_هدایت را از ادبیات ایران مستثنی بدانیم، علی‌محمد‌افغانی تنها ایرانی‌ای است که استادانه حجم عظیمی از مَثَل ها و کنایه ها را استفاده کرده است. من او را #عقاب_ادبیات_ایران می دانم" . #سیروس_پرهام، افغانی را تواناترین داستان نویس ایرانی می داند و این کتاب را پرکننده ی خلا ادبیات ایران می داند، خلا ئی که حتی با #چشم_هایش ِ #بزرگ_علوی هم پر نشد! استاد #نجف_دریابندری، افغانی را استاد توصیف می خواند که حرکات زن و مرد و کودک و حتی سگ و گربه و نیز اختلاف آسیابان و نانوا، دعوای زن و شوهر و دو هَوو را به نحوی عالی به کار می گیرد.
___
این کتاب، معجزه است.
___
برشی از اقیانوسِ این کتاب:
- اگر نخ همرنگش پیدا بشود خودم آن را برایت درست خواهم کرد. و حتّی دنبال نخ همرنگ گشتن هم لازم نیست، از برگردان داخل شلوار بآسانی میشود چند رشته بیرون آورد.
سید میران بگفته تملّق آمیزوی از نو لبخند زد و بقصد رفتن از جا برخاست. هنگامی که زن و مرد میخواستند از دم در اطاق با هم خداحافظی کنند هما چادر بسر نداشت.
___
#مظاهر_سبزی | #کتابخانه_مظاهر | #بیست_و_یک_روز_چهل_و_دو_کتاب